Chlorek sodu, popularnie nazywany solą, znajduje się w wielu pokarmach, po które sięgasz na co dzień. Odkryjesz go w chlebie, przetworach mlecznych, żywności przetworzonej, przyprawach i sosach. Biały, sypki, rozpuszczalny w wodzie kryształ gości na polskich stołach już od setek lat, a słony smak jest jednym z pierwszych, które poznajesz jako dziecko. A czy wiesz, ile soli dziennie możesz zjeść bez szkody dla swojego organizmu?
Dzienne zapotrzebowanie na sól – ile gramów wynosi?
Statystyczny Polak zjada od 4 do 5 kg soli rocznie! To ponad dwukrotnie więcej, niż wynosi obecnie zalecana norma spożycia chlorku sodu. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje dzienne spożycie soli na poziomie 5-6 g. Oczywiście wartość ta jest orientacyjna i zależy w dużej mierze od takich czynników jak:
- Twój wiek i płeć,
- rodzaj uprawianej aktywności fizycznej (jeśli jesteś osobą bardzo ruchliwą lub uprawiasz sporty siłowe, szybko się pocisz i wytracasz sód),
- temperatury zewnętrznej (gdy temperatura w pomieszczeniu lub na dworze przekracza 23°C, tracisz rezerwy sody wraz z potem).
Jak widzisz, dzienna dawka soli to wartość przybliżona. W praktyce jednak bardzo ciężko jest zweryfikować, ile soli dziennie faktycznie zjadasz, ponieważ jest ona zwykle ukryta w produktach spożywczych.
Jeśli unikasz przetworzonej żywności i starannie komponujesz swoje posiłki w domu, zastosuj prostą miarę – łyżeczkę soli. Ile to gram? Jedna, płaska łyżeczka do herbaty obejmuje około 5-6 g proszku i spokojnie wystarczy, by zaspokoić zapotrzebowanie Twojego organizmu na sód.
Ile soli dziennie jeść? Najpierw wybierz zdrowy produkt!
Sól soli nierówna. Jeśli więc chcesz dokonać radykalnych zmian w swoim jadłospisie, zamiast szukać odpowiedzi na pytanie: ile gram soli dziennie możesz jeść, dowiedz się najpierw, jaka sól jest zdrowa. Unikaj najtańszej, dostępnej w marketach soli kuchennej rafinowanej. To produkt pozbawiony wartości odżywczych, sztucznie bielony i suszony chemicznie. Taka jałowa sól bardzo niekorzystnie wpływa na Twój organizm, wyniszczając go od środka.
Co więc wybrać zamiast taniej, sztucznej soli kuchennej? Wybierz swój ulubiony sklep z przyprawami i zapytaj o naturalne źródła sodu – może to być na przykład:
- sól kamienna niejodowana,
- sól morska,
- sól czarna,
- sól himalajska drobnoziarnista lub gruboziarnista,
sól ziołowa lub wędzona.
Wybór wysokiej jakości soli jest obecnie naprawdę imponujący i każdy, nawet najbardziej wymagający smakosz, znajdzie produkt dla siebie. Alternatywą dla zwykłej, białej soli jest sól cebulowa (idealna do zup warzywnych i gulaszu) oraz sól selerowa (doprawka do mięs, bulionów, ryb i potraw z grilla).
Co powoduje nadmiar soli w diecie?
Kiedy Twoje dzienne spożycie soli wzrasta powyżej dopuszczalnych norm, zaczynasz odczuwać wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Nie bez przyczyny o rafinowanej soli (i o rafinowanym cukrze!) mówi się bowiem: biała śmierć. Nadmiar sodu w krwiobiegu skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego, odwodnieniem i w skrajnych przypadkach może nawet doprowadzić do zgonu!
Jeśli każdego dnia kilkukrotnie sięgasz po wysoko przetworzoną, słoną żywność (chipsy, pizza, gotowe sosy, dania instant, konserwy), a Twoja dzienna dawka soli wciąż przekracza 6 g, narażasz się na:
- zawał serca,
- udar mózgowy,
- miażdżycę,
- otyłość,
- osteoporozę,
- cukrzycę,
- kamicę nerkową,
- nowotwory jelita cienkiego i grubego, rak żołądka, trzustki i wątroby,
- zaburzenia nastroju i choroby psychiczne (nerwica, depresja, choroba Alzheimera).
Jeśli wciąż zapominasz, jaka jest optymalna, dzienna dawka soli i beztrosko pochodzisz do kwestii odżywiania, nie dziw się, że wciąż brakuje Ci energii i czujesz się ociężale. Nadmiar sodu powoli, lecz sukcesywnie wyniszczy Twój organizm! Ogranicz dzienne spożycie soli i ciesz się pełnią życia przez wiele lat. Poszukaj też smacznych i atrakcyjnych zamienników soli – sięgnij po przyprawy bez soli i naturalne, świeże zioła.
Czym zastąpić sól w diecie?
Wiesz już, ile gram soli dziennie możesz spożywać, by zachować zdrowie. Ok, ale co zrobić w sytuacji, gdy zmagasz się z uzależnieniem od słonych pokarmów? Przede wszystkim ogranicz spożycie przetworzonej żywności. Wyrzuć do śmietnika sól rafinowaną i zastąp ją takimi produktami jak: sól morska drobnoziarnista, sól himalajska albo sól ziołowa z dodatkiem czosnku, koperku, majeranku, kurkumy, pieprzu i szczypiorku.
Stopniowo wprowadzaj do swojego menu naturalne mieszanki przypraw, by zmniejszyć dzienne spożycie soli i ukształtować nowe, zdrowe nawyki żywieniowe. Co wybrać zamiast soli? Sięgaj po: zioła prowansalskie, pieprz ziołowy, mieszankę pomidor z chili i oregano, pomidor z czarnuszką oraz gotowe przyprawy ziołowe do marynat czy sałatek. Częściej dodawaj też do swoich potraw zioła jednorodne: bazylię, oregano, tymianek bądź kmin, które pobudzają trawienie i świetnie dopełniają smak domowych dań.
